อาการ “เสียวฟัน” รู้ทัน…จะได้ป้องกันถูก ?

อาการ เสียวฟัน หลายๆ คนคงมีประสบการณ์การเสียวฟันบ้างไม่มาก็น้อยนะคะ แล้วก็อยากจะรู้ว่าเราจะแก้ไขยังไง มีวิธีรักษาได้อย่างไร เดี๋ยวเรามาดูกันนะคะ ก่อนอื่นก่อนที่เราจะเข้าใจกลไลเกี่ยวกับการเสียวฟัน เราจะมาเข้าใจเกี่ยวกับโครงสร้างของฟันกันก่อนนะคะ ยาสีฟันลดอาการเสียวฟัน ได้จริงไหม ?

สารบัญ

• เสียวฟันเกิดจาก เหงือกร่น
• เสียวฟันเกิดจากการ นอนกัดฟัน
• เสียวฟันจาก โรคฟันผุ
• วิธีการรักษาอาการ เสียวฟัน จากสาเหตุต่างๆ

ในโครงสร้างของฟัน ก็จะมีส่วนที่เป็นเคลือบฟันชั้นนอกนะคะ เราเรียกว่า Enamel และชั้นถัดเข้ามาข้างในก็จะเป็นชั้นที่เรียกว่า Dentine หรือชั้นเนื้อฟันนะคะ และชั้นข้างบนสุดก็จะเป็นชั้นโพรงประสาทฟัน (Pulp) นะคะ

ในชั้น Enamel เคลือบฟันชั้นนอกก็จะเป็นชั้นที่ค่อนข้างแข็งนะคะ แต่ว่าเปราะและก็สึกได้ง่ายนะคะ ส่วนชั้นที่เป็น Dentine ก็จะเป็นชั้นที่มีความพรุนค่ะ

ถ้าเราเอา Dentine ไปส่องกล้องจุลทรรศน์นะคะ เราจะพบว่าผิวของ Dentine จะมีความพรุนแล้วมีลักษณะเป็นท่อ ซึ่งเชื่อมโยงเข้าไปในตัวชั้นโพรงประสาทฟันคะ แล้วในท่อนี้ก็จะมีน้ำอยู่ข้างในท่อนะคะ

เพราะฉะนั้นกลไกลการเสียวฟันก็คือ ถ้าเกิดน้ำที่อยู่ในท่อเนื้อฟันเกิดการเคลื่อนที่ ไม่ว่าจะด้วยการกระตุ้นใดๆ ก็ตาม อาจจะเป็นเรื่องเกี่ยวกับอุณหภูมิ หรือการสั่นสะเทือนจากการที่เราไปขูดสีบนท่อเนื้อฟัน ก็จะทำให้น้ำขยับ โพรงประสาทฟันก็จะแปลผลว่า เกิดอาการเสียวฟันค่ะ

กลไลของการเสียวฟันคือ เมื่อเราสูญเสียชั้น Enamel หรือเคลือบฟันชั้นนอกออกไป แล้วเกิดการเปิดเผยของ Dentine หรือ ท่อเนื้อฟัน ก็จะทำให้เกิดการเสียวฟันขึ้นได้ง่ายค่ะ สาเหตุที่ทำให้เกิดการสูญเสียชั้นเคลือบฟัน มีสาเหตุดังนี้

1. อาการ เสียวฟัน เหงือกร่น

โดยทั่วไปแล้วก็จะเกิดจากการที่เหงือกร่น มีคอฟันสึกนะคะ เนื่องจากการแปรงฟันที่ผิดวิธี การแปรงฟันในแนวขวางหรือใช้แปรงสีฟันที่มีขนแปรงแข็งเกินไป ก็จะทำให้เหงือกถอยหนีลงไปนะคะ แล้วก็ทำให้ส่วนของรากฟันซึ่งควรจะอยู่ใต้เหงือก โผล่ขึ้นมาอยู่เหนือเหงือก

ซึ่งบริเวณรากฟันนี่เองนะคะ ที่เป็นเนื้อฟันล้วนๆ เลยนะคะ จะมีผิวเคลือบรากฟันบางๆ เท่านั้นเอง เมื่อเราแปรงขัดสีออกไป ผิวเคลือบฟันหายไปเกิดการเปิดเผยของท่อเนื้อฟัน ก็จะทำให้เกิดการเคลื่อนที่ของน้ำในท่อเนื้อฟัน และทำให้เกิการเสียวฟันได้ค่ะ

ถ้าเกิดตัวฟันเองยังมีการถูกแปรงอย่างรุนแรงและผิดวิธีอีก ก็จะเริ่มเกิดการสึกและลักษณะการสึก โดยทั่วๆ ไปจะเป็นลักษณะของการสึกเป็นปากฉลามเข้าไปนะคะ

คนไข้มักจะมาด้วยตรงนี้เขี่ยแล้วติด เอานิ้วเขี่ยแล้วรู้สึกเป็นสเต็ปนะคะ แล้วก็จะมีอาการเสียวฟัน ถ้าเป็นอย่างนั้นก็จะวินิจฉัยว่า อันนี้คือคอฟันสึกนะคะ

• เหงือกร่น แก้ไขได้ ให้กลับมายิ้มง่ายๆ ได้อีกครั้ง

2. อาการ เสียวฟัน นอนกัดฟัน

ผู้ใหญ่บางคน นอนกัดฟันจนกระทั่งผิวฟันด้านบดเคี้ยวเรียบเตียนไปหมดเลย จนกระทั้งชั้น Enamel หรือเคลือบฟันชั้นนอกหายไปหมดนะคะ มีชั้นเนื้อฟันข้างในเปิดเผยออกมา แล้วทำให้เกิดการเสียวฟัน

นอกจากนั้นการนอนกัดฟัน จะทำให้ฟันร้าวซึ่งจะทำให้เกิดการเสียวฟันไปตามแนวรอยร้าวที่เกิดขึ้นนะคะ ซึ่งการเกิดฟันร้าวจะเป็นเรื่องค่อนข้างใหญ่นะคะ แล้วก็รักษาค่อนข้างยากนะคะ

เพราะฉะนั้นถ้ามีอาการเสียวฟันและรู้ตัวเองนอนกัดฟัน ก็ควรจะรีบพบทันตแพทย์นะคะ นอนกัดฟัน เรื่องเล็กที่ไม่ควรมองข้ามเป็นอันขาด!!

3. อาการ เสียวฟัน โรคฟันผุ

แน่นอนว่าเมื่อเกิดฟันผุเกิดโพรงฟัน ก็จะมีการเปิดเผยของท่อเนื้อฟัน แล้วก็มีแบคทีเรียอยู่ภายในโพรงฟันด้วย ก็ยิ่งทำให้เกิดการเสียวฟันมากขึ้นนะคะ

ส่วนสาเหตุอื่นๆ ที่อาจจจะรวบรวมได้ก็คือ การใช้ยาสีฟันที่ผิดชนิด เป็นผงขัดฟันหยาบจนเกินไปนะคะ ผิวฟันจะถูกขัดด้วยยาสีฟันหยาบๆ แบบนั้นแล้วก็จะทำให้เกิดการสูญเสียชั้นเคลือบฟันนะคะ

วิธีการรักษาอาการ เสียวฟัน จากสาเหตุต่างๆ

1. รักษาอาการเสียวฟัน เหงือกร่น

ก็จะรักษาตามสาเหตุของการเสียวฟันนะคะ เช่น ถ้าเกิดการเสียวฟันจากเหงือกร่นนะคะ ก็ต้องแปรงฟันให้ถูกวิธีนะคะ เปลี่ยนแปรงสีฟันเป็นแปรงสีฟันที่มีขนนิ่ม ไม่แข็งจนเกินไปนะคะ

ร่วมกับการใช้ยาสีฟันกันเสียวฟันนะคะ ก็จะทำให้ลดอาการเสียวฟันบริเวณที่เหงือกร่นได้นะคะ แต่ถ้าเหงือกร่นและมีฟันสึกร่วมร่วม ทันตแพทย์ก็จะเริ่มอุดฟันนะคะ โดยการอุดคอฟัน ใช้วิธีการทา bonding หรือกาวนะคะ ทาเคลือบไปบนชั้นผิวฟัน แล้วก็ทับด้วยวัสดุอุดนะคะ ก็จะเป็นการลดอาการเสียวฟันอย่างถาวร

• วิธีเลือกแปรงสีฟัน ให้เหมาะกับช่องปากของเรา
  

2. รักษาอาการเสียวฟัน นอนกัดฟัน

แต่ถ้าสาเหตุเสียวฟันนั้นเกิดจากการนอนกัดฟัน แล้วก็เกิดการฟันสึกหรือฟันร้าว ก็จะเป็นการรักษาที่ค่อนข้างซับซ้อนมากขึ้นนะคะ

ในบางครั้งการเสียวฟันที่เกิดจากฟันสึกบริเวณด้านบดเคี้ยว ถ้าเราทำการอุดฟัน เราจะต้องกรอฟันไปค่อนข้างเยอะเหมือนกัน ซึ่งการกรอฟันที่เยอะ ก็จะทำให้เข้าไปใกล้โพรงประสาทฟัน ซึ่งมีความเสี่ยงกับโพรงประสาทฟันอักเสยนะคะ

ดังนั้นอาจจะจำเป็นต้องตัดสินใจในการทำครอบฟันนะคะ โดยการกรอฟันให้เล็กลงและต้องหุ้มฟันในทุกมิติเลย เพื่อจะหยุดยั้งอาการเสียวฟันอันนั้นนะคะ

• ครอบฟัน คืออะไร? มีแบบไหนบ้าง ?
  

3. รักษาอาการเสียวฟัน โรคฟันผุ

สำหรับอาการเสียวฟันที่เกิดจากฟันผุ ก็จะทำการอุดฟันนะคะ ซึ่งเทคโนโลยีในการอุดฟันในปัจจุบันก็มีได้หลายๆ แบบนะคะ เช่น การอุดด้วยวัสดุสีเหมือนฟันนะคะ

แต่ถ้าเกิดโพรงฟันอันนั้นใหญ่มากๆ ก็อาจจะทำให้การอุดด้วยวัสดุสีเหมือนกันที่ทำจากพอร์ซเลนนะคะ โดยจะเรียกว่าเป็นการทำพอร์ซเลนอินเลย์ พอร์ซเลนออนเลย์ นะคะ หรือการทำครอบฟันที่เป็น All Ceramic ก็หมายความว่าครอบฟันที่ไม่ใช้โลหะเลยนะคะ

สรุป แก้ปัญหา อาการเสียวฟัน

ก็จะเห็นว่าการเสียวฟันในแต่ละสาเหตุมีกลไกการเกิดที่คล้ายคลึงกัน แต่ว่ามีการรักษาที่แตกต่างกันไปนะคะ เพราะฉะนั้นถ้าใครมีอาการเสียวฟัน ก็ควรจะมาพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุที่ชัดเจนนะคะ แล้วก็เลือกการรักษาที่เหมาะสม ก็จะทำให้หยุดยั้งอาการเสียวฟันได้อย่างถาวรค่ะ

บทความที่เกี่ยวข้อง

• อุดฟัน มีแบบไหนบ้าง…แล้วอยู่ได้นานแค่ไหน ?
• ร่องฟันดำ ที่เห็นในฟันกราม ใช่ฟันผุหรือเปล่า ?