มะเร็ง ช่องปาก เกิดจากอะไร ? อาการ สาเหตุ วิธีป้องกัน

มะเร็ง ช่องปาก เป็นอีกหนึ่งโรคที่อันตรายถึงชีวิต เกิดในผู้ชายได้มากกว่าผู้หญิง และจะพบมากในกลุ่มคนที่มีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป บางคนอาจจะกลัวว่าแผลร้อนในธรรมดาจะพัฒนากลายมาเป็น โรคมะเร็งช่องปากหรือไม่ ? ปุ่มกระดูกในช่องปาก คืออะไร ? ต้องเอาออกไหม ?

ก่อนอื่นต้องบอกก่อนว่าหานึกถึงทันตแพทย์ก็จะนึกว่าจะแลเพียงสุขภาพฟันเพียงอย่างเดียว ซึ่งจริงๆ แล้วรอยโรคในช่องปาก สามารถเกิดขึ้นได้กับเนื้อเยื่ออ่อนๆ อื่นๆ ได้ด้วย ริมฝีปาก, มุมปาก, เพดานปาก, ลิ้น, กระพุ้งแก้ม, ใต้ลิ้น เพราะฉะนั้นเวลาคนป่วยมาตรวจฟัน คุณหมอไม่ได้ตรวจเพียงแต่ฟันเท่านั้น แต่ว่าดูแลรวมถึงเนื้อเยื่ออ่อนอื่นๆ ด้วยค่ะ

สารบัญ

• แผลร้อนใน คืออะไร ?
• รอยโรค เกิดจากอะไร ? ลักษณะเป็นอย่างไร ?
• ปัจจัยเสี่ยงหลักที่ทำให้เกิด มะเร็ง ช่องปาก
• อาการที่บ่งบอกว่าเราอาจเป็น มะเร็ง ช่องปาก
• การตรวจ มะเร็ง ช่องปาก ด้วยตนเอง

แผลร้อนใน คืออะไร ?

แผลร้อนใน แผลในปาก ร้อนในในปาก มักจะเกิดอาการเป็นแผลเล็กๆ ซึ่งไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่อาจสัมพันธ์กับการกัดโดนแผลบาดเจ็บต่างๆ หรือผู้ปว่ยที่มีความเครียด นอนไม่หลับ พักผ่อนน้อย ร่างกายไม่แข็งแรง ก็จะเกิดแผลร้อนในขึ้นมาได้ มีอาการปวดแสบปวดร้อน แต่ข้อสังเกตคือ แผลร้อนในจะสามารถหายได้เอง แผลขนาดเล็ก 7-10 วัน / แผลขนาดใหญ่ 2-6 สัปดาห์ รักษาโดยหลีกเลี่ยงอาหารรสจัด เผ็ดจัด หลีกเลี่ยงการกัด กระทบ กระแทก อาจจะใช้ยา เจลทา เผื่อช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกดีขึ้น

รอยโรค เกิดจากอะไร ? ลักษณะเป็นอย่างไร ?

1. สีแดง เกิดได้จากหลายสาเหตุ ที่พบบ่อยมากเลยคือ เกิดจากการแพ้ เช่น ยาสีฟัน, แพ้ผงปรุงรส หรือแพ้อาหารบางอย่างที่ทานเข้าไป ก็จะเกิดรอยโรคสีแเดงขึ้น หรืออีกกลุ่มที่เกิดอาการคือ พวกการขาดสารอาหาร เช่น ขาดวิตามิน ขาดธาตุเหล็กบางอย่าง ก็อาจทำให้เกิดลักษณะลิ้นเลี่ยนเป็นมันสีแดง ปวดแสบปวดร้อน ดั้งนั้นต้องให้วิตามิน แร่ธาตุต่างๆ เสริมเข้าไปนะคะ

2. สีแดงปนขาว มีลักษณะคล้ายๆ กับลายลูกไม้ขึ้นที่บริเวณกระพุ้งแก้มหรือเหงือก หรือเรียกชื่อโรคนี้ว่า lichen planus เกิดจากความผิดปกติของภูมิคุ้มกันของร่างกาย ต้องมาเข้ารับการรักษาแบบเฉพาะทางเลยค่ะ

3. สีแดงหรือสีขาว รอยโรคอาจจะเป็นสีแดงหรือสีขาวก็ได้ เกิดขึ้นจากการติดเชื้อ เช่น การติดเชื้อรา จะพบบ่อยมากที่สุด เช่น ผู้ป่วยฟันปลอมซึ่งมีสภาพฟันปลอมที่ไม่ดี เก่ามาก หรือฟันปลอมที่หลวมขยับไปมาได้ตลอดเวลา ก็จะเกิดการระคายเคืองที่ผิวเหงือก ผิวลิ้นด้านล่าง เชื้อราในช่องปาก กับฟันเทียม เกี่ยวข้องกันอย่างไร ? หรือบางคนที่ภูมิคุ้มกันบกพร่อง สุขภาพช่องปากไม่ดี เช่น เป็นโรค HIV ติดเชื้อเอดส์ หรือว่าภูมิคุ้มกันต่ำต่างๆ ก็จะเกิดเชื้อราในช่องปากเป็นฝ้าขาวๆ ซึ่งถ้าเช็ดออกก็จะมีแผลแดงๆ ด้านล่าง จะมีอาการปวดแสบปวดร้อน รักษาได้โดยการใช้ยาต้านเชื้อรา หรือถ้ามาจากฟันปลอมก็ให้ทำความสะอาดให้สะอาด กระชับแน่นขึ้น อาการเหล่านี้ก็จะหายไป

4. สีน้ำตาลหรือสีดำ หรือมีตุ่มนูนๆ ขึ้นมาในช่องปาก เกิดที่ผิวเนื้อเยื่ออ่อนในช่องปาก ไม่ต้องกังวลอะไร ให้สังเกตุอาการต่อไป

ไม่ว่าจะเป็นรอยโรคสีอะไรก็ตาม ให้สังเกตุซึ่งถ้าเป็นนานมากกว่า 2-3 สัปดาห์ ไม่ยอมหายสักที และอาจจะมีฟันโยกร่วมด้วย มีอาการเจ็บ ปวด หรือรู้สึกว่ามีการขยายขนาดใหญ่โตขึ้นอย่างรวดเร็ว ต้องตั้งข้อสังเกตุว่ามีความเป็นไปได้ว่าอาจจะพัฒนาเป็นเนื้อร้าย หรือมะเร็งได้ค่ะ

ปัจจัยเสี่ยงหลักที่ทำให้เกิด มะเร็ง ช่องปาก

1. การสูบบุหรี่ เนื่องจากความร้อน และสารเคมีในควันบุหรี่ ทำให้เกิดการระคายเคืองต่อเนื้อเยื่อช่องปากอย่างต่อเนื่องและเรื้อรัง ส่งผลให้เนื้อเยื่อมีการเปลี่ยนแปลงและกลายเป็นมะเร็งได้ บุหรี่ มีผลต่อสุขภาพช่องปาก จริงไหม?

2. การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ โรคมะเร็ง ช่องปาก พบได้บ่อยในผู้ที่ดื่มสุรามากกว่าผู้ที่ไม่ดื่มถึง 6 เท่า

3. การเคี้ยวหมาก หรือยาเส้น พบว่าผลของหมากมีส่วนประกอบที่เรียกว่า สารก่อมะเร็งปะปนอยู่ ในส่วนของปูนที่ใช้ทานกับหมากสามารถกัดเนื้อเยื่อในช่องปาก ก่อให้เกิดการระคายเคืองเป็นแผลเรื้อรัง และทำให้เซลล์ของเนื้อเยื่อกระพุ้งแก้มเกิดการเปลี่ยนแปลงกลายเป็นมะเร็งได้ รวมไปถึงยาเส้นที่บางคนเคี้ยวก็มีสารประกอบเช่นเดียวกับบุหรี่ ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็งเช่นเดียวกัน

4. การระคายเคืองในช่องปาก นับเป็นอีกปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งช่องปาก เพราะหากเกิดการกระแทกในช่องปากตลอดเวลา เป็นระยะเวลานาน เช่น ฟันแตก ฟันร้าว ปัญหาที่พบบ่อยมาก ขอบฟันคม รวมถึงการใส่ฟันปลอมที่หลวมหรือไม่พอดี จะส่งผลให้เนื้อเยื่อเป็นแผลต่อเนื่อง กลายเป็นแผลเรื้อรัง เนื้อเยื่อบริเวณนั้นอาจเกิดการเปลี่ยนแปลงไปเป็นมะเร็งได้ อาจจะต้องตัดชิ้นเนื้อ เพื่อส่งตรวจทางพยาธิวิทยา เพื่อที่จะได้ทราบและรักษาได้ทันทีค่ะ

อาการที่บ่งบอกว่าเราอาจเป็น มะเร็ง ช่องปาก

1. มีการปวดหรือการชาเรื้อรังบริเวณในช่องปาก
2. มีเลือดออกในช่องปาก โดยไม่ทราบสาเหตุ
3. เคี้ยวหรือกลืนอาหารลำบาก
4. มีก้อนเนื้อบวมโต หรือแผลเรื้อรัง ในช่องปาก

การตรวจ มะเร็ง ช่องปาก ด้วยตนเอง

1. ตรวจเนื้อเยื่อในปากด้วยตนเอง อย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง ทำได้ง่ายโดยใช้ไฟส่องสว่างร่วมกับกระจก เพื่อดูเนื้อเยื่อในช่องปากบริเวณริมฝีปาก เหงือก ลิ้น เนื้อเยื่อพื้นปาก และเพดานปาก คลำหาก้อนบริเวณลำคอทั้งสองข้างและใต้คาง

2. ตรวจริมฝีปาก ให้สังเกตุริมฝีปากข้างนอกว่าพบความผิดปกติไหม จากนั้นใช้นิ้วมือจับริมฝีปาก ดึงริมฝีปากออกมาข้างหน้าและดูเนื้อเยื่อด้านใน ทั้งริมฝีปากบนและล่าง สังเกตุเหงือกด้านหน้าว่ามีอะไรผิดปกติหรือไม่

3. กระพุ้งแก้ม ใช้นิ้วชี้หรือนิ้วกลาง จับเนื้อเยื่อกระพุ้งแก้มด้านใน เนื้อโป้งจับกระพุ้งแก้มด้านนอก แล้วดึงไปข้างๆ ให้ตรวจและสังเกตุเหงือกด้านหลังฟันกรามล่างว่ามีอะไรผิดปกติหรือไม่

4. เพดานปาก แหงนหน้าขึ้นสูงๆ สังเกตุว่ามีอะไรผิดปกติหรือไม่

5. ลิ้น ตรวจโดยการใช้ผ้าก็อตหรือกระดาษทิชชู่ จับปลายลิ้น แล้วดึงลิ้นออกมาข้างหน้า และตรวจดูข้างๆ ลิ้นทั้งด้านซ้ายและขวา รวมทั้งตรวจใต้ลิ้น โดยยกลิ้นให้แต่เพดานของปาก หลังจากนั้นสังเกตุเนื้อเยอะใต้ลิ้นและพื้นช่องปาก ว่ามีอะไรผิดปกติหรือไม่

บทความที่เกี่ยวข้อง

• โรคปริทันต์ อักเสบ คืออะไร ? นำไปสู่การสูญเสียฟันจริงไหม
• แผลในปาก แผลร้อนใน รักษายังไงให้ดี ?
• กินไม่ได้ กลืนอาหารลำบาก น้ำหนักลด เกิดจากอะไร ?