น้ำลายน้อย ปากแห้ง หิวน้ำบ่อย เกิดอะไรขึ้นกับเรา?

น้ำลายน้อย ก็มีผลทำให้ฟันผุได้ง่าย ติดเชื้อราง่าย นอกจากจะส่งผลกระทบต่อสภาพสิ่งแวดล้อมในช่องปากแล้ว ก็ส่งผลต่อคุณภาพชีวิต ทั้งจิตใจ แล้วก็สุขภาพกายโดยรวมด้วย โรคฟันผุ ปัญหาการติดเชื้อในช่องปาก และโรคภูมิแพ้

สารบัญ

• ภาวะปากแห้งน้ำลายน้อย
• สาเหตุของ ภาวะปากแห้งน้ำลายน้อย
• ในวัยอื่น เกิดภาวะน้ำลายน้อย ได้หรือไม่ ?
• วิธีบรรเทาภาวะน้ำลายน้อย ปากแห้ง

ภาวะปากแห้ง น้ำลายน้อย

คือจะเริ่มรู้สึกว่าทางอาหารแห้งๆ แล้วกลืนลำบาก หรือว่าเวลาพูดรู้สึกว่าลิ้นมันติดเพดาน ลิ้นติดช่องปาก หรือว่าคอแห้ง ต้องจิบน้ำตลอดเวลาอะไรอย่างนี้ ถ้ามาพบทันตแพทย์ ทันตแพทย์จะสามารถสังเกตเห็นเลยว่า น้ำลายที่หนืดขึ้น เอา Mouth Mirror แปะที่กระพุ้งแก้ม แล้วรู้สึกว่ามันหนืดติดขึ้นมา

หรือมีลักษณะที่ลิ้นที่เป็นร่อง มีคราบจุลินทรีย์เยอะ ฟันผุง่าย หรือมีโอกาสเสี่ยงติดเชื้อราง่าย เหล่านี้ก็จะเป็นสิ่งที่ทันตแพทย์สามารถที่จะสังเกตเห็นได้ แล้วก็แจ้งให้กับคนไข้ทราบนะคะ

สาเหตุของ ภาวะปากแห้ง น้ำลายน้อย

ผู้สูงอายุก็ไม่ได้จะมีปัญหาปากแห้งน้ำลายน้อย แต่ที่จะเจอเยอะๆ ว่าผู้สูงอายุมีภาวะปากแห้งน้ำลายน้อย ส่วนใหญ่เลยคือเกิดจากยาที่รับประทาน เช่น ยาลดความดัน, ยาขับปัสสาวะ, ยานอนหลับ, ยาแก้แพ้ หรือ ยาคลายความกังวล พวกนี้จะส่งผลต่อความสามารถในการผลิตน้ำลายมากขึ้น

อีกอันหนึ่งเลยก็คือ โรคทางระบบ เช่น โรคเบาหวาน โรคภูมิคุ้มกันต้านตนเอง ที่ภูมิคุ้มกันตนเองทำลายต่อมน้ำลาย และก็ต่อมน้ำตาของคนไข้ แล้วทำให้ความสามารถในการที่จะผลิตน้ำลายน้อยลง

สาเหตุอีกอันนึงซึ่งเป็นอีกสาเหตุหลัก ก็คือ การฉายรังสีรักษาบริเวณศรีษะและลำคอ ถ้าเกิดเป็นการฉายรังสีแบบหวังหาย คนไข้ก็จะได้รับปริมาณรังสีที่ค่อยข้างเยอะ ต่อมน้ำลายที่อยู่ในฟิลด์ของการฉายรังสีก็จะถูกทำลายอย่างถาวร ความสามารถในการผลิตน้ำลายของคนไข้ก็จะค่อยๆ ลดลงเรื่อยๆ

• ปากแห้ง อาจเป็นสัญญาณของโรคและการเจ็บป่วยบางชนิด

ในวัยอื่น เกิดภาวะ น้ำลายน้อย ได้หรือไม่ ?

จริงๆ คนในวัยอื่นๆ ก็มีโอกาสที่จะเกิดขึ้นได้นะคะ อย่างที่บอกมันเกิดจากยา แต่ว่าด้วยความที่อายุน้อย ก็อาจจะมีความสามารถในการปรับตัวมากกว่า หรือว่าในแง่ของตัวเนื้อเยอะของต่อมน้ำลาย ก็อาจจะมีความสามารถที่ดีกว่าผู้สูงอายุ เพราะฉะนั้นปัญหาพวกนี้ส่วนใหญ่ก็จะไม่ค่อยเจอมาก

วิธีบรรเทาภาวะ น้ำลายน้อย ปากแห้ง

1. ดื่มน้ำอย่างเพียงพอ อย่างน้อย 2 ลิตร/วัน

อย่าให้ร่างกายขาดน้ำ จะใช้สารที่ช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นในช่องปากก็ได้ ก็คืออย่างพวกน้ำลายเทียม หรือว่าน้ำยาบ้วนปากที่มีวางขายอยู่ตามท้องตลาดทั่วไป ดื่มน้ำ หลังตื่นนอนทันที ก่อนการแปรงฟัน ดีจริงหรือไม่ ?

2. หลีกเลี่ยงอาหาร หรือเครื่องดื่มที่จะระคายเคือง

เช่น อาหารรสจัด รสเปรี้ยว น้ำอัดลม อาหารแห้ง สุรา หรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์และไม่สูบบุหรี่

3. หลีกเลี่ยงสิ่งที่ทำให้เรามีอาการข้างเคียงจากภาวะปากแห้งมากขึ้น

เรารู้อยู่แล้วว่าเราจะเสี่ยงที่จะเป็นโรคฟันผุ เพราะฉะนั้นก็จะต้องหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มีองค์ประกอบของน้ำตาล ถ้าอยากจะใช้ลูกอมหรือหมากฝรั่ง ที่ช่วยในการอมหรือเคี้ยว เพื่อที่จะกระตุ้นให้มีการหลั่งของน้ำลายมากขึ้น ก็อาจจะต้องใช้เป็นลีกษณะของ Sugar-Free เป็นไซลิทอล หรือ ไม่มีน้ำตาล

นอกจากนี้ก็จะต้องไปพบทันตแพทย์เป็นประจำนะคะ เพราะว่ายิ่งเราปากแห้งมาก น้ำลายน้อย โอกาสที่เราจะมีฟันผุก็ค่อนข้างเยอะ แล้วก็จริงๆ ตอนนอนถ้าเราสามารถที่จะให้มันมีความชุ่มชื้นในห้องนอนได้

โดยง่ายๆ ก็คือ เอาภาชนะใส่น้้ำ เอาไปใส่ไว้ในห้องนอน ให้ห้องมีความชุ่มชื้นก็จะช่วยที่จะบรรเทาอาการปากแห้งขระนอนได้ค่ะ

4. ฝึกนวดต่อมน้ำลาย บริหารกล้ามเนื้อใบหน้าและลิ้น เพื่อให้กล้ามเนื้อแข็งแรงขึ้น ช่วยในกระบวนการบดเคี้ยวและการกลืน ป้องกันการสำลักอาหารและน้ำ ควรให้ฝึกทำอย่างสม่ำเสมอ ใบหน้า ปาก ลิ้น บริหารได้ง่ายๆ ด้วยการทำ…โยคะใบหน้า

บทความที่เกี่ยวข้อง

• น้ำลายบูด เกิดจากอะไร มีวิธีป้องกันได้อย่างไร ?
• น้ำยา บ้วนปาก จำเป็นต้องใช้หรือไม่ ? มีแบบไหนบ้าง