แมงกินฟัน คืออะไร ? จากอะไร ป้องกันได้ไหม ?

แมงกินฟัน เป็นคำเปรียบเปรยของคนโบราณนะคะ จากการที่เราเห็น ฟันผุ เป็นรูๆ สีดำ เนื้อฟันแหว่งหายไป มีลักษณะเหมือน แมงกินฟัน แต่จริงๆ แล้วโรคฟันผุ ไมได้เกิดจากแมงเป็นตัวๆ มากินฟันนะคะ

สารบัญ

• สาเหตุที่ทำให้เกิด แมงกินฟัน หรือ ฟันผุ
• วิธีการป้องกัน แมงกินฟัน หรือ ฟันผุ
• น้ำตาลเทียม ทำให้เกิดฟันผุหรือไม่ ?
• น้ำอัดลมมีผลต่อฟันอย่างไร ?
• ทำไมต้องแปรงฟันก่อนนอน
• แปรงฟันดีแล้ว ยังจำเป็นต้องไปหาหมอฟันหรือไม่ ?

สาเหตุที่ทำให้เกิด แมงกินฟัน หรือ ฟันผุ

เกิดจากชื้อแบคทีเรียในช่องปากของเรานี่แหละค่ะ กินอาหารที่เรากินเข้าไปพวกแป้งและน้ำตาล เมื่อเชื้อแบคทีเรียเหล่านี้กินแแป้งและน้ำตาลเข้าไป ก็จะปล่อยกรดออกมาทำลายฟัน โครงสร้างของฟัน ทำให้เกิดเป็นฟันผุเป็นรูๆ ฟันกร่อน ไปนะคะ

วิธีการป้องกัน แมงกินฟัน หรือ ฟันผุ

ดังนั้นการป้องกัน แมงกินฟัน หรือ ฟันผุ ที่ง่ายที่สุดและเราทุกคนทำได้คือ การลดการสะสมของอาหารเหล่านี้ อาหารจำพวกแป้งและน้ำตาล เพื่อไม่ให้แบคทีเรียมารับประทานอาหารเหล่านี้เข้าไป ด้วยการแปรงฟันให้สะอาดทุกครั้ง อย่างน้อยวันละ 2 ครั้งค่ะ 

น้ำตาลเทียม ทำให้เกิดฟันผุหรือไม่ ?

น้ำตาลเทียม คือ สารให้ความหวานทดแทนน้ำตาลที่ ไม่มีคุณค่าทางโภชนาการ (nonnutritive sweetener) จะให้พลังงานต่ำหรือไม่ให้พลังงาน ได้แก่ แอสปาแทม (Aspartame), ซูคราโลส (Sucralose), นีโอแทม (Neotame), แอดแวนแตม (Advantame), แซ็กคาริน (Saccharin) หรือขัณฑสกร, เอซีซัลเฟมเค (Acesulfame-K), สตีวิโอไซด์ (Stevioside) เช่น สารสกัดจากหญ้าหวาน, โมโกรไซด์ (Mogroside) เช่น สารสกัดจากหล่อฮังก๊วย (Luo han guo) เป็นต้น

โดยจะให้ความหวานมากกกว่าน้ำตาลปกติมากถึง 200-600 เท่า จึงนิยมใช้แทนน้ำตาลทรายในกลุ่มผู้ป่วยเบาหวานและผู้ที่ต้องการลดน้ำหนัก น้ำตาลเทียมกลุ่มนี้มีคุณสมบัติไม่ทำให้เกิดฟันผุ แต่ไม่สามารถป้องกันฟันผุได้เหมือนกลุ่มน้ำตาลแอลกอฮอลล์ เช่น น้ำตาลไซลิทอล เป็นต้น

น้ำอัดลมมีผลต่อฟันอย่างไร ?

น้ำอัดลมเป็นเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญของการเกิดฟันผุ จากการที่แบคทีเรียในช่องปากจะย่อยน้ำตาลเหล่านี้ให้เป็นกรดทำลายผิวฟัน แม้ว่าจะเลือกดื่มน้ำอัดลมสูตรไม่มีน้ำตาล หรือ zero ที่มีการใส่สารให้ความหวานทดแทนน้ำตาล แต่ก็ยังเสี่ยงเกิดฟันผุ จากการมีส่วนผสมของกรดคาร์บอนิคที่มีฤทธิ์กัดกร่อนฟัน

ดังนั้นควรหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มกลุ่มนี้ หรือหากมีความจำเป็นต้องดื่ม ควรบ้วนปากด้วยน้ำ เพื่อขจัดสิ่งตกค้างจากน้ำอัดลมที่หากปล่อยทิ้งไว้จะสามารถทำลายผิวฟันได้ แต่ไม่ควรแปรงฟันหลังดื่มน้ำอัดลมทันที ควรทิ้งเวลาอย่างน้อย 5 นาที เพื่อลดอาการสึกของผิวฟัน น้ำอัดลม ทำให้ฟันผุได้จริงไหม ?

ทำไมต้องแปรงฟันก่อนนอน

การแปรงฟันก่อนนอนมีความสำคัญในการป้องกันการสะสมของเชื้อแบคทีเรียอย่างมาก เนื่องจากช่วงเวลาที่นอนหลับ เป็นช่วงที่ต่อมน้ำลายจะหลั่งน้ำลายออกมาน้อยลง ทำให้ความสามารถในการทำความสะอาดคราบต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นบริเวณผิวฟันอย่างคราบพลัค (Plaque) ลดลง หรือแม้แต่คราบ หินปูน จะก่อตัวสะสมที่ผิวฟันได้ง่ายขึ้น หินปูน คืออะไร ทำไมเราต้อง ขูดหินปูน ?

ซึ่งหากมีเศษอาหารตกค้างในช่องปากก่อนเข้านอนจะยิ่งเร่งปฎิกิริยาการก่อตัวของแบคทีเรียเพิ่มขึ้น เกิดความเสี่ยงของโรคมากมายทั้งโรคฟันผุ โรคเหงือก โรคปริทันต์ อักเสบ หรือแม้แต่ปัญหาที่เกี่ยวกับบุคลิกภาพอย่างปัญหากลิ่นปาก ดังนั้นการแปรงฟันในเวลาก่อนนอนจึงเป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับการทำความสะอาดช่องปากและฟัน นอกจากนี้ยังช่วยการกระตุ้นการทำงานของเหงือกให้เลือดไหลเวียนได้ดี ทำให้เหงือกแข็งแรงยิ่งขึ้นด้วย

แปรงฟันดีแล้ว ต้องไปหาหมอฟันเพื่อตรวจ แมงกินฟัน หรือไม่ ?

แม้ว่าจะสามารถดูแลสุขภาพช่องปากของตนเองได้เป็นอย่างดี แต่ยังคงมีความจำเป็นที่ต้องไปพบทันตแพทย์อย่างสม่ำเสมอ เนื่องจากปัญหาเกี่ยวกับฟันหลายๆ ครั้งเป็นปัญหาที่ไม่สามารถมองเห็นหรือไม่ก่อให้เกิดความเจ็บปวดใดๆ จนกว่าจะลุกลามจนกลายเป็นระยะที่ต้องได้รับการรักษาเพิ่มมากขึ้น เช่น โรคฟันผุ โรคเหงือก และ มะเร็ง ช่องปาก

• มะเร็ง ช่องปาก เกิดจากอะไร ? อาการ สาเหตุ วิธีป้องกัน

การพบทันตแพทย์สม่ำเสมอ จะสามารถตรวจหาอาการของโรคดังกล่าวได้เร็วขึ้น เพราะทันตแพทย์สามารถตรวจหาปัญหาที่ไม่สามารถเห็นได้เอง และสามารถรักษาปัญหาในระยะที่สามารถจัดการได้ การปล่อยโรคลุกลามเป็นระยะเวลนานจะยิ่งทำให้การรักษายากมากขึ้นในอนาคต

บทความที่เกี่ยวข้อง

• โรคปริทันต์ อักเสบ คืออะไร ? นำไปสู่การสูญเสียฟันจริงไหม
• ฟันผุในเด็ก เกิดจากอะไร จะป้องกันได้อย่างไร ?